Αναδημοσίευση απο το περιοδικό ANTIVIRUS
Για τη θέση των ελληνικών κομμάτων (Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΜέΡΑ25), σχετικά με την κατοχύρωση του δικαιώματος στον γάμο για τα ομόφυλα ζευγάρια, αναρωτήθηκε το Vice και η Μελπομένη Μαραγκίδου. Ας ξεκινήσουμε με τις απαντήσεις τους.
ΝΔ: Η νεοσύστατη επιτροπή για τη σύνταξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ θα συλλέξει στοιχεία, με σκοπό να προβλεφθούν νομοθετικές ρυθμίσεις
Ο κοινωνικός αποκλεισμός που βιώνουν τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας είναι ιδιαίτερα εμφανής σε όλες τις πτυχές της ζωής τους. Οι επιπτώσεις του συνδέονται τόσο με την ψυχική τους υγεία, όσο και με την προσβασιμότητα και τα δικαιώματά τους στην καθημερινή ζωή. Πολλά από τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν, είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα και η επίλυσή τους προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη κυβερνητική προσέγγιση.
Σε πρόσφατη έρευνα του ΚΜΟΠ (Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας), στο πλαίσιο της υλοποίησης του ευρωπαϊκού έργου FAROS κατέδειξε ότι ένα στα τρία ΛΟΑΤΚΙ άτομα έχει δεχθεί προσβολές ή εξύβριση λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού ή/και της έκφρασης ή ταυτότητας φύλου του από επαγγελματίες στον δημόσιο τομέα, έστω και μία φορά. Ενώ δύο στους τρεις (63%) θεωρούν πως δεν έχουν ισότιμη πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, σε σχέση με τα άτομα που δεν έχουν ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα.
Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι απογοητευτική, αφού το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν είναι αρκετό για την προάσπιση των βασικών ατομικών τους δικαιωμάτων. Το ΣτΕ σε ό,τι αφορά το ζήτημα αυτό, δέχεται ορθώς ότι από το Σύνταγμα συνάγεται «η κατοχύρωση του απαραβίαστου της ιδιωτικής ζωής των πολιτών, στον πυρήνα της οποίας ανήκει η ερωτική ζωή και ο σεξουαλικός προσανατολισμός, ο οποίος ως βασικό στοιχείο της προσωπικότητας και της ελευθερίας αυτοπροσδιορισμού του ατόμου, πρέπει σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία να είναι απολύτως σεβαστός και να μην αποτελεί αιτία διακρίσεων».
Αντίστοιχα θέματα διακρίσεων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας έχουν απασχολήσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και το Συμβούλιο της Ευρώπης πολλές φορές, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη για μια εθνική στρατηγική που θα προσφέρει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων αυτών.
Η νεοσύστατη επιτροπή για τη σύνταξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, θα συλλέξει στοιχεία, με σκοπό να προβλεφθούν νομοθετικές ρυθμίσεις ή τροποποιήσεις υφιστάμενων ώστε οι παρεχόμενες υπηρεσίες να προσαρμοστούν και να καταστούν αποτελεσματικότερες, προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης ισότητα.
Παράλληλα μπορεί να αποτελέσει τη βάση συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας, των δημόσιων υπηρεσιών, των εκπροσώπων των εργοδοτών και των εργαζομένων και την κοινωνία των πολιτών για να εξευρεθούν λύσεις.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε: «Εργαζόμαστε όλοι για μία σύγχρονη και δίκαιη Ελλάδα και μία τέτοια χώρα δεν νοείται να αποκλείει ή να διαχωρίζει τους πολίτες της. Γι’ αυτό και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα πρέπει να βρουν ισότιμη θέση στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή της πατρίδας μας. Είναι ατομικό τους δικαίωμα αλλά είναι και υποχρέωση της πολιτείας και νομίζω ότι είναι και μία ώριμη τομή προς όφελος του εθνικού συνόλου».
– Μαρία Νάτσιου, Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΝΔ
ΣΥΡΙΖΑ: Η θέση μας είναι σαφώς υπέρ της κατοχύρωσης του δικαιώματος στον γάμο, όπως και στην τεκνοθεσία για ομόφυλα ζευγάρια
Σε μια περίοδο όπου γινόμαστε μάρτυρες μιας τρομακτικής συντηρητικής στροφής σε μια σειρά από ανεπτυγμένες χώρες, με εκλογή ακροδεξιών και συντηρητικών κυβερνήσεων, οφείλουμε να κινητοποιηθούμε ακόμα περισσότερο υπέρ των δικαιωμάτων κοινωνικών ομάδων που βρίσκονται ξανά στο στόχαστρο. Από την περιστολή των δικαιωμάτων των γυναικών στην Πολωνία και την Τουρκία, μέχρι τις ομοφοβικές δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών στην Ελλάδα, βλέπουμε πως επικίνδυνες απόψεις σε βάρος διαφορετικών τμημάτων της κοινωνίας που θεωρούνται πιο αδύναμα τείνουν να κερδίζουν έδαφος. Η μέχρι σήμερα θεσμική διάκριση του ελληνικού κράτους απέναντι σε άτομα με μη ετερόφυλες προτιμήσεις αποτελεί ένα θλιβερό κατάλοιπο του παρελθόντος βασισμένο σε μια πουριτανική ηθική, που δίνει άλλοθι σε ρατσιστικές επιθέσεις και αναπαράγει στερεότυπα απέναντι σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Η διάκριση στη βάση των σεξουαλικών προτιμήσεων δεν έχει καμία θέση σε καμία κοινωνία που θέλει να λέγεται πολιτισμένη. Θεωρούμε αυτονόητο το δικαίωμα στην ισότιμη αντιμετώπιση τόσο από το κράτος όσο και από την κοινωνία κάθε ατόμου και κάθε ζευγαριού, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Η θέση μας είναι σαφώς υπέρ της κατοχύρωσης του δικαιώματος στον γάμο, όπως και στην τεκνοθεσία για ομόφυλα ζευγάρια.
– Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ
ΚΙΝΑΛ: Στηρίζουμε τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και επιδιώκουμε την πλήρη κατοχύρωση ισότιμων δικαιωμάτων, και ελευθεριών στις σχέσεις τους, την τεκνοθεσία, την τεχνητή αναπαραγωγή και περίθαλψη
Η αναγνώριση της νέας γενιάς ατομικών δικαιωμάτων, οι ελευθερίες η ισοτιμία των συμπολιτών μας με διαφορετικό σεξουαλικο προσανατολισμό και ταυτότητα φύλου, που συγκροτούν τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, είναι μια μεγάλη πρόκληση για το σύγχρονο κράτος δικαίου. Δεν αρκεί να σεβόμαστε την ελευθερία τους, αλλά να προσπαθούμε να κατοχυρώσουμε την πλήρη και ουσιαστική ισοτιμία τους, ώστε να εξαλείψουμε τις διακρίσεις που ζουν στην εργασία, την εκπαίδευση και γενικότερα στη συμμετοχή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Ιδιαίτερα τώρα, που η πανδημία διευρύνει τις ανισότητες, ευνοεί την καταπίεση και εκμετάλλευση και συρρικνώνει τα δικαιώματα των ευπαθών και ευάλωτων ομάδων. Η απάντηση λοιπόν είναι ναι, στηρίζουμε τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και επιδιώκουμε την πλήρη κατοχύρωση ισότιμων δικαιωμάτων και ελευθεριών στις σχέσεις τους, την τεκνοθεσία, την τεχνητή αναπαραγωγή και περίθαλψη.
– Παναγιώτης Βλάχος, Γραμματέας Επικοινωνίας, Κίνημα Αλλαγής
ΚΚΕ: Η κοινωνική πρόοδος εκφράζεται μέσα από την πάλη για να ανατραπούν όλοι αυτοί οι καταναγκασμοί που παραμένουν και στο πλαίσιο του γάμου ενός ζευγαριού και όχι η επέκτασή τους στα ομόφυλα ζευγάρια
Η θέση του Κόμματος είναι ότι ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέγει σύντροφο, απαλλαγμένος από κάθε οικονομικό και κοινωνικό καταναγκασμό, για όσο διαρκεί αυτή η επιλογή. Διαφωνεί, όμως, να εξαρτάται η ζωή, τα δικαιώματα, η οικονομική κατάσταση ενός ανθρώπου από έναν άλλον, έτσι όπως προβλέπεται και από το Σύμφωνο Συμβίωσης και από τον πολιτικό ή θρησκευτικό γάμο. Στη σημερινή καπιταλιστική κοινωνία ο γάμος αποτελεί μια σύμβαση, ένα νομικό συμβόλαιο που ρυθμίζει τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Αυτό δεν αναιρεί ότι υπάρχουν συναισθήματα μεταξύ δύο ανθρώπων που επιθυμούν να παντρευτούν. Αντικειμενικά, όμως, αυτή η επιλογή δεν γίνεται ελεύθερα με μοναδικό κριτήριο τον αμοιβαίο έρωτα, τον σεβασμό, χωρίς οικονομικούς και κοινωνικούς καταναγκασμούς, τόσο για το ετερόφυλο, όσο και για το ομόφυλο ζευγάρι.
Η κοινωνική πρόοδος εκφράζεται μέσα από την πάλη για να ανατραπούν όλοι αυτοί οι καταναγκασμοί που παραμένουν και στο πλαίσιο του γάμου ενός ζευγαριού και όχι η επέκτασή τους στα ομόφυλα ζευγάρια. Βέβαια, ο πραγματικά ελεύθερος έρωτας μπορεί να γεννηθεί σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από την ταξική εκμετάλλευση και κάθε κοινωνική καταπίεση, ανισότητα. Σε αυτή την κοινωνία, το ζήτημα της επιλογής συμβίωσης ενός ζευγαριού γίνεται αποκλειστικά ιδιωτική υπόθεση, στη βάση της σωματικής, πνευματικής, ψυχικής και οποιασδήποτε άλλης έλξης. Το μοναδικό ελατήριο είναι η αμοιβαία αγάπη.
Ταυτόχρονα, το ΚΚΕ σήμερα έχει συγκεκριμένες προτάσεις και διεκδικήσεις για τα δικαιώματα ανδρών και γυναικών στην εργασία, στη μόρφωση, στην υγεία, στην πρόνοια, στον αθλητισμό, στον πολιτισμό, ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, φυλής, θρησκείας, ανεξάρτητα αν ένα άτομο είναι σε συμβίωση ή όχι. Άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τη συμβίωση δύο ανθρώπων, όπως τα κληρονομικά, μπορούν να λυθούν και με άλλους τρόπους, όπως με ιδιωτικά συμφωνητικά.
– Βιβή Δάγκα, Μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ
MέΡΑ25: Το ΜέΡΑ25 στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που κινείται προς την κατοχύρωση του αυτονόητου δικαιώματος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στον γάμο και την τεκνοθεσία
Από το 2000 που η Ολλανδία θέσπισε πρώτη το δικαίωμα γάμου μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια και η Ελλάδα επιμένει να κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς.
Η ελληνική πολιτεία κάνει εδώ και δεκαετίες μια σαφή επιλογή: αντί να παρέχει προστασία στα άτομα που επιλέγουν να παντρευτούν, επιλέγει να προστατεύσει τον θεσμό του γάμου. Αντιμετωπίζοντας με κατάφορη διάκριση τα ομόφυλα ζευγάρια ως προς το δικαίωμά τους αυτό καθιστά τους ΛΟΑΤΚΙ πολίτες, πολίτες β’ κατηγορίας.
Η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, σταθερά και διαχρονικά, παραμένει άλλη μία συντηρητική κυβέρνηση από την οποία δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά προς την κατεύθυνση κατοχύρωσης των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων. Το έκανε σαφές άλλωστε με την πρόσφατη ανακοίνωσή της περί σύστασης επιτροπής για την σύνταξη Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ που λειτούργησε ως επικοινωνιακό τέχνασμα, αναβάλλοντας επί της ουσίας τη συζήτηση για μετά το 2023.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, λαμβάνοντας υπόψη το πολιτικό κόστος, ψήφισε ένα άτολμο σύμφωνο συμβίωσης, ενώ απέτυχε να νομοθετήσει έναν νόμο που να παρέχει πλήρη ισότητα με τα παντρεμένα ζευγάρια, αφήνοντας ακάλυπτα όλα τα ομόφυλα ζευγάρια που έχουν παιδιά και έχουν δημιουργήσει οικογένειες.
Το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στον πολιτικό γάμο και την τεκνοθεσία είναι θεμελιώδες και αυτονόητο. Ας μην ξεχνάμε ότι αποβλέπει κατά κύριο λόγο στην προστασία των ατόμων και στην κατοχύρωση του δικαιώματος κάθε πολίτη να επιλέγει ελεύθερα τον σύντροφό του και να διαμορφώνει αυτόνομα την οικογενειακή του ζωή, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Το ΜέΡΑ25 στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που κινείται προς την κατοχύρωση του αυτονόητου δικαιώματος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στον γάμο και την τεκνοθεσία και θα συμβάλλει με όποιες δυνάμεις έχει στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας που θέλει να αποκαλείται ελεύθερη.
– Τομέας Ισότητας Φύλου και ΛΟΑΤΚΙ+ ΜέΡΑ25
Φυσικά και έπρεπε το ημερολόγιο να γράψει 2021, ώστε τα ελληνικά (κοινοβουλευτικά) κόμματα να αρχίσουν να διαχειρίζονται (έστω και θεωρητικά) την έννοια των γκέι γάμων. Ακόμη και τώρα όμως, διαβάζοντας τις τοποθετήσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις στον τρόπο με τον οποίο αποφασίζουν να τη διαχειριστούν. Επιτρέψτε μου κάποια προσωπικά σχόλια.
Στην απάντησή της, η Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΝΔ, κ. Μαρία Νάτσιου, σπεύδει να μας ενημερώσει ότι πρέπει πρώτα να περιμένουμε την Επιτροπή Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, ώστε να συλλέξει στοιχεία. Επίσης, αν και το ερώτημα της δημοσιογράφου είναι εξαιρετικά σαφές και συγκεκριμένο “ποια είναι η θέση των κομμάτων σήμερα για την κατοχύρωση του δικαιώματος στον γάμο για τα ομόφυλα ζευγάρια”, η κ. Νάτσιου φαίνεται να απαντά σε κάποιο άλλο πιο γενικό ερώτημα, αναφορικά με τα ΛΟΑΤ+ δικαιώματα, χωρίς να αναφέρει ποτέ τη λέξη “γάμος” (ή “τεκνοθεσία”) και χωρίς στην ουσία να αναλαμβάνει κάποια δέσμευση. Κάτι τύπου: Απαντάμε για τον γκέι γάμο, χωρίς φυσικά να μιλάμε για γκέι γάμο.
Από την άλλη η Νεολαία του Σύριζα, αναλαμβάνει σαφή δέσμευση στήριξης του δικαιώματος στον γάμο και στην τεκνοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια, επισημαίνοντας ότι αυτή η θεσμική διάκριση και το καθεστώς διακρίσεων εις βάρος της ΛΟΑΤ+ κοινότητας συνηγορούν υπέρ των διακρίσεων και των φοβικών επιθέσεων που δέχονται τα μέλη της. Φυσικά και αυτό το σχόλιο είναι σωστό. Γι΄αυτό και ακριβώς αξίζει να σημειωθεί, πως αυτή η θεσμική διάκριση θα μπορούσε -εν μέρει- να αποφευχθεί, αν ήδη είχε επιτευχθεί η ισότητα στον γάμο. Να πω επίσης, πως προσωπικά διαφωνώ με τη χρήση του όρου “προτίμηση”, όταν έχουμε να κάνουνε με σεξουαλικές ταυτότητες. Πρόκειται στην ουσία για μια πιο ευγενική εκδοχή του όρου “επιλογή”.
Ξεκάθαρο “ναι” τόσο στον γάμο όσο και στην τεκνοθεσία λέει και το ΚΙΝΑΛ, τονίζοντας ότι “δεν αρκεί να σεβόμαστε την ελευθερία τους (των ΛΟΑΤ+), αλλά να προσπαθούμε να κατοχυρώσουμε την πλήρη και ουσιαστική ισοτιμία τους, ώστε να εξαλείψουμε τις διακρίσεις που ζουν στην εργασία, την εκπαίδευση και γενικότερα στη συμμετοχή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή”. Πάντως και το άρθρο 5, το οποίο καταψήφισε στα πλαίσια της αναθεώρησης του Συντάγματος, προς αυτή την κατεύθυνση ήταν.
Και από το ξεκάθαρο “ναι” στο ξεκάθαρο “όχι” του ΚΚΕ, το οποίο ακόμη μια φορά αρνείται την ύπαρξη των ατομικών δικαιωμάτων (μας), κάνοντας απλώς λόγο για “ζητήματα που σχετίζονται με τη συμβίωση δύο ανθρώπων, όπως τα κληρονομικά”, που “μπορούν να λυθούν και με άλλους τρόπους, όπως με ιδιωτικά συμφωνητικά”.
